© 2010, 2022 WandelPas
Alden Biesen - Burcht en Demerdal
9 km
Vertrekpunt:
Parkeerplaats bij de Landscommanderij Alden Biesen aan de Roelants du Vivierlaan, Rijkhoven.
Deze route door het Belgische Haspengouw is een gevarieerde wandeling. Hij begint bij een statige waterburcht, voert langs laag- en hoogstamboomgaarden en laat je kennismaken met het dal van het riviertje de Demer. Het parcours is af en toe licht stijgend en dalend, maar nergens moeilijk. De paden variëren van smalle zandpaadjes tot hier en daar een geasfalteerd fiets- en wandelpad. Drukke wegen zijn er op deze wandeling nergens.
De route is geheel bewegwijzerd met bordjes met een oranje kruis en een blauwe pijl.
Vanaf de parkeerplaats loop je in de richting van de burcht. Op de Kasteelstraat (de doorgaande weg) ga je naar links, zodat je voor de burcht langs loopt. Na 140 meter loop je rechts onder de poort door de Maastrichterallee op.
De landcommanderij Alden Biesen was de hoofdzetel van een balije of provincie van de Duitse Orde in het land van Maas en Rijn. Deze balije telde een 12-tal commanderijen (kastelen op het platteland of residenties in de stad) in die Euregio, elk van hen beheerd door een commandeur.
Die commandeurs stonden onder het gezag van de landcommandeur, die in Alden Biesen (Bilzen) of in Nieuwen Biesen (Maastricht) verblijf hield.
Meer informatie over de structuur van de landcommanderij, de geschiedenis van de burcht en de overige gebouwen van het complex, kun je hier vinden.
Aan de linkerkant van de Maastrichterallee, een kaarsrechte, langzaam klimmende kasseienlaan, staat nog een oude bakstenen muur, die hoort bij het hoofdkwartier van de religieuze Duitse orde. Na 650 meter kom je bij een tweede poortgebouw (uit 1652) met een apostelhuis.
Het apostelhuis werd in 1720 gebouwd en was bedoeld om steeds twaalf (vandaar de naam) armen uit de omgeving huisvesting en onderdak te bieden.
Als je door het poortgebouw bent sla je links af en verlaat je het landgoed Alden Biesen voorlopig. Twintig meter verder ga je meteen weer links af, het brede karrespoor op. Je loopt dan een eind langs een oude, deels verwoeste muur. Dit pad blijf je over een afstand van ruim 900 meter volgen, totdat het naar links afbuigt; 50 meter verder sla je voor het boerenerf rechts af het smalle paadje in. Je komt dan uit in het gehucht Reek.
Je steekt de asfaltweg schuin naar links over. Na 80 meter kies je de doodlopende weg naar links waarna je 200 meter verder door het draaipoortje gaat; vanaf hier is de weg niet meer verhard. Je volgt nu het slingerpad, dat een stukje de loop van de Demer volgt.
In de populieren en andere bomen zie je veel maretakken (ook wel mistletoe, vogellijm, duivelsnest of heksenkruid genoemd). Deze semi-parasiet komt in Nederlands en Belgisch Limburg veel voor en is voor zijn water en voeding volledig aangewezen op zijn gastheer. Voor de Kelten en Germanen speelde de maretak een belangrijke rol in vruchtbaarheidsrituelen. In de Angelsaksische landen is daar het gebruik van overgebleven, dat je iemand die onder een maretak staat straffeloos mag kussen.
Op een gegeven moment draait het pad naar rechts en loopt dan verder omhoog tot bij een asfaltweg. Je slaat hier linksaf en gaat 150 meter verder opnieuw naar links over het betonpad dat hier omlaag loopt. Je gaat nu opnieuw het Demerdal in als het betonpad weer overgaat in een onverhard pad.
Terwijl je het pad volgt loop je een stuk over een houten vlonder langs rietvelden. Even verder kom je bij een kleine stuw, de restanten van een oude watermolen.
Op de T-splitsing ga je linksaf, 200 meter verder op de volgende T-splitsing opnieuw linksaf. Dit pad slingert over een afstand van ruim 900 meter langs weien met fruitbomen en weilanden. Soms heb je zicht op de waterburcht. Via een holle weg klim je omhoog tot een T-splitsing waar je rechtsaf gaat. Na 150 meter gaat het pad linksaf. Je komt dan bij een klein meertje, omzoomd met riet waarin een houten vlonder is aangelegd. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht op Alden Biesen.
Holle wegen zijn karakteristiek voor het Limburgse heuvellandschap. Ze zijn ontstaan door het water, dat op zijn weg naar beneden de hellingen erodeert. Door boeren werden deze natuurlijke insnijdingen gebruikt als weg. Holle wegen zijn dus een gevolg van zowel een natuurlijk proces als een menselijke activiteit. Sommige holle wegen zijn al honderden jaren oud.
In het landschap kom je ook verschillende graften tegen. Deze graften werden juist aangelegd om erosie tegen te gaan. Bij de ontginning liet men smalle stroken bos staan. Ook werden hagen geplant om het wegspoelen van grond tegen te gaan. Aan de onderzijde van zo’n strook spoelde het water wel weg, maar aan de bovenkant werd de grond vastgehouden door de bomen. Hierdoor ontstond een soort knik in de helling, die uiteindelijk leidde tot terrasvorming.
Je blijft dit pad volgen, steekt de asfaltweg over en loopt vervolgens langs het voetbalveld. Op het einde daarvan sla je linksaf en volg je de asfaltweg tot op de kruising bij café ’t Lindje in Rijkhoven.
Aan de overkant van de weg loop je via een draaipoortje en enkele traptreden het bos in. De muur aan de linkerkant begrenst het domein Alden Biesen. Na 500 meter ga je na het kerkhof rechtsaf en steekt daarna de weg recht over. Over een onverhard pad loop je dan door de weilanden. Na 350 meter ga je op de T-spitsing linksaf. Dit pad blijf je 500 meter volgen, waarna je opnieuw op een betonnen fietspad uitkomt. Ook hier sla je weer links af. De weg loopt hier een eindje omhoog, maar vlakt uiteindelijk af. Dan zie je ook weer het poortgebouw met het apostelhuis liggen. Je loopt dan weer de Maastrichterallee op. Halverwege deze allee kun je nog naar het binnenterrein van Alden Biesen en vervolgens terug naar de parkeerplaats.
De route is geheel bewegwijzerd met bordjes met een oranje kruis en een blauwe pijl.
Vanaf de parkeerplaats loop je in de richting van de burcht. Op de Kasteelstraat (de doorgaande weg) ga je naar links, zodat je voor de burcht langs loopt. Na 140 meter loop je rechts onder de poort door de Maastrichterallee op.
De landcommanderij Alden Biesen was de hoofdzetel van een balije of provincie van de Duitse Orde in het land van Maas en Rijn. Deze balije telde een 12-tal commanderijen (kastelen op het platteland of residenties in de stad) in die Euregio, elk van hen beheerd door een commandeur.
Die commandeurs stonden onder het gezag van de landcommandeur, die in Alden Biesen (Bilzen) of in Nieuwen Biesen (Maastricht) verblijf hield.
Meer informatie over de structuur van de landcommanderij, de geschiedenis van de burcht en de overige gebouwen van het complex, kun je hier vinden.
Aan de linkerkant van de Maastrichterallee, een kaarsrechte, langzaam klimmende kasseienlaan, staat nog een oude bakstenen muur, die hoort bij het hoofdkwartier van de religieuze Duitse orde. Na 650 meter kom je bij een tweede poortgebouw (uit 1652) met een apostelhuis.
Het apostelhuis werd in 1720 gebouwd en was bedoeld om steeds twaalf (vandaar de naam) armen uit de omgeving huisvesting en onderdak te bieden.
Als je door het poortgebouw bent sla je links af en verlaat je het landgoed Alden Biesen voorlopig. Twintig meter verder ga je meteen weer links af, het brede karrespoor op. Je loopt dan een eind langs een oude, deels verwoeste muur. Dit pad blijf je over een afstand van ruim 900 meter volgen, totdat het naar links afbuigt; 50 meter verder sla je voor het boerenerf rechts af het smalle paadje in. Je komt dan uit in het gehucht Reek.
Je steekt de asfaltweg schuin naar links over. Na 80 meter kies je de doodlopende weg naar links waarna je 200 meter verder door het draaipoortje gaat; vanaf hier is de weg niet meer verhard. Je volgt nu het slingerpad, dat een stukje de loop van de Demer volgt.
In de populieren en andere bomen zie je veel maretakken (ook wel mistletoe, vogellijm, duivelsnest of heksenkruid genoemd). Deze semi-parasiet komt in Nederlands en Belgisch Limburg veel voor en is voor zijn water en voeding volledig aangewezen op zijn gastheer. Voor de Kelten en Germanen speelde de maretak een belangrijke rol in vruchtbaarheidsrituelen. In de Angelsaksische landen is daar het gebruik van overgebleven, dat je iemand die onder een maretak staat straffeloos mag kussen.
Op een gegeven moment draait het pad naar rechts en loopt dan verder omhoog tot bij een asfaltweg. Je slaat hier linksaf en gaat 150 meter verder opnieuw naar links over het betonpad dat hier omlaag loopt. Je gaat nu opnieuw het Demerdal in als het betonpad weer overgaat in een onverhard pad.
Terwijl je het pad volgt loop je een stuk over een houten vlonder langs rietvelden. Even verder kom je bij een kleine stuw, de restanten van een oude watermolen.
Op de T-splitsing ga je linksaf, 200 meter verder op de volgende T-splitsing opnieuw linksaf. Dit pad slingert over een afstand van ruim 900 meter langs weien met fruitbomen en weilanden. Soms heb je zicht op de waterburcht. Via een holle weg klim je omhoog tot een T-splitsing waar je rechtsaf gaat. Na 150 meter gaat het pad linksaf. Je komt dan bij een klein meertje, omzoomd met riet waarin een houten vlonder is aangelegd. Vanaf hier heb je een prachtig uitzicht op Alden Biesen.
Holle wegen zijn karakteristiek voor het Limburgse heuvellandschap. Ze zijn ontstaan door het water, dat op zijn weg naar beneden de hellingen erodeert. Door boeren werden deze natuurlijke insnijdingen gebruikt als weg. Holle wegen zijn dus een gevolg van zowel een natuurlijk proces als een menselijke activiteit. Sommige holle wegen zijn al honderden jaren oud.
In het landschap kom je ook verschillende graften tegen. Deze graften werden juist aangelegd om erosie tegen te gaan. Bij de ontginning liet men smalle stroken bos staan. Ook werden hagen geplant om het wegspoelen van grond tegen te gaan. Aan de onderzijde van zo’n strook spoelde het water wel weg, maar aan de bovenkant werd de grond vastgehouden door de bomen. Hierdoor ontstond een soort knik in de helling, die uiteindelijk leidde tot terrasvorming.
Je blijft dit pad volgen, steekt de asfaltweg over en loopt vervolgens langs het voetbalveld. Op het einde daarvan sla je linksaf en volg je de asfaltweg tot op de kruising bij café ’t Lindje in Rijkhoven.
Aan de overkant van de weg loop je via een draaipoortje en enkele traptreden het bos in. De muur aan de linkerkant begrenst het domein Alden Biesen. Na 500 meter ga je na het kerkhof rechtsaf en steekt daarna de weg recht over. Over een onverhard pad loop je dan door de weilanden. Na 350 meter ga je op de T-spitsing linksaf. Dit pad blijf je 500 meter volgen, waarna je opnieuw op een betonnen fietspad uitkomt. Ook hier sla je weer links af. De weg loopt hier een eindje omhoog, maar vlakt uiteindelijk af. Dan zie je ook weer het poortgebouw met het apostelhuis liggen. Je loopt dan weer de Maastrichterallee op. Halverwege deze allee kun je nog naar het binnenterrein van Alden Biesen en vervolgens terug naar de parkeerplaats.
28 april 2013
Kaart copyright OpenStreetMap CC-BY-SA
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
